E-nummers: je kunt er niet meer omheen. Ze zitten vrijwel overal in, van vlees tot chips en van brood tot koekjes en frisdrank. De laatste jaren lijkt het alsof er minder E-nummers worden gebruikt, maar dat is niet zo. In plaats daarvan hebben fabrikanten besloten dat ze liever de volledige chemische naam op de verpakking zetten dan alleen het E-nummer. Best lastig, want als consument weet je niet uit je hoofd hoe alle E-nummers eigenlijk heten. Hier vind je alles over E-nummers, wat het eigenlijk zijn en hun betekenis.
Wat zijn E-nummers eigenlijk?
E-nummers zijn toevoegingen aan eten die kunstmatig worden gemaakt. Ze zijn goedgekeurd in de Europese Unie en hebben een nummer meegekregen waaraan ze te herkennen zijn. Er zijn verschillende ‘soorten’ E-nummers, elk met een eigen taak en invloed op het eten. Sommige E-nummers zijn vaak in het nieuws, over andere hoor je eigenlijk nooit wat. In de Europese Unie gelden vrij strikte regels over de hoeveelheden van E-nummers die mogen worden gebruikt in een product. Zo zouden consumenten nooit een bepaalde grens overschrijden en er dus teveel van binnen krijgen. Er is echter heel wat twijfel over deze grenzen: zijn die middelen echt zo onschuldig?
De indeling van de E-nummers
E-nummers zijn ingedeeld in een logische volgorde. Elke groep E-nummers heeft een bepaalde functie, waardoor ze gemakkelijk te vinden zijn. Je moet hier echter wel van op de hoogte zijn om te begrijpen hoe het systeem werkt. In de lijst met E-nummers die je hieronder vindt, hebben we ook duidelijk de verschillende soorten aangegeven.
E-nummers lijst in categorieën
E100-E180: kleurstoffen
Er zijn verschillende soorten kleurstoffen:
- Natuurlijke kleurstoffen. Deze worden bijvoorbeeld uit bieten, bessen of andere gekleurde natuurproducten gehaald. Dit gebeurt in een fabriek, waardoor ze een E-nummer krijgen. Deze E-nummers zijn niet schadelijk.
- Natuur-identieke kleurstoffen. Deze worden gemaakt in een fabriek, maar ze zijn wel identiek aan stoffen die in de natuur voorkomen. Door ze in de fabriek te maken zijn ze veel goedkoper.
- Synthetische kleurstoffen. Deze komen niet voor in de natuur, maar zijn door mensen bedacht.
- Ako-Kleurstoffen. Deze kleurstoffen kunnen zorgen dat kinderen hyperactief worden. Daarom moet er altijd een waarschuwing op de verpakking staan als deze kleurstoffen ergens in zitten. Ze worden steeds minder vaak gebruikt.
E200-E290: conserveermiddelen
Er zijn best veel conserveermiddelen, maar ze zijn lang niet allemaal zo ‘eng’ als het lijkt. Zo worden suiker, zout en azijn heel veel gebruikt als conserveermiddel om eten langer vers te houden. Je moet dus in de lijst met E-nummers kijken om te zien hoe het zit met de E-nummers die jij zoekt.
E300-E321: anti-oxidanten
Anti-oxidanten zorgen ervoor dat eten minder reageert op zuurstof. Je weet wel als je een appel of een banaan doorsnijdt, deze al snel bruin verkleurd. Anti-oxidanten remmen dit proces. Er zijn verschillende anti-oxidanten, waaronder verschillende vitamines zoals vitamine E en vitamine C.
E260-E300 en E322-E386: voedingszuren
De voedingszuren zitten verspreid tussen de de conserveermiddelen en de anti-oxidanten. Dat komt omdat ze zelf eigenlijk niet zoveel doen. Ze versterken wel het effect van conserveermiddelen of anti-oxidanten. Ze zorgen er dus voor dat er minder van deze stoffen nodig is voor hetzelfde effect op het eten.
E400-E495: Stabilatoren en emulgators, verdikkingsmiddelen en geleermiddelen
Deze groep E-nummers bestaat uit vier soorten, die elk een vergelijkbare functie hebben.
- Stabilatoren zorgen dat een product stabiel blijft van samenstelling. Het zal minder snel gaan schiften of uit elkaar vallen.
- Emulgators zorgen dat moeilijk mengbare stoffen toch goed mengen. Het zit ook in mixen voor sauzen of beslag.
- Verdikkingsmiddelen zorgen ervoor dat producten wat dikker, romiger worden. Dat zie je bijvoorbeeld veel in sauzen en jus.
- Geleermiddelen maken een product steviger en flexibeler; een beetje zoals gelei.
E500-E585: Antiklontermiddelen, rijsmiddelen en zuurteregelaars
- Antiklontermiddelen zorgen dat poeders niet gaan klonteren wanneer ze een beetje vochtig worden. Het poeder lost wel goed op in water, maar zal niet bij elkaar klonteren.
- Rijsmiddelen zorgen dat deeg gaat rijzen. Denk bijvoorbeeld aan pannenkoekenbeslag, brooddeeg of pizzadeeg.
- Zuurteregelaars zorgen dat het product de juiste zuurgraad is. Je proeft het meteen als de zuurgraad niet helemaal klopt.
E620-E650: Smaakversterkers
Zonder smaakversterkers zou het eten vaak flauw zijn. De belangrijkste smaakversterker is zout, maar er zijn er nog veel meer. Er zijn ook middelen die de smaakversterker versterken. Door deze toe te voegen hoef je minder zout te gebruiken om de smaak te verbeteren.
E420-E421 en E950-E968: zoetstoffen
Zoetstoffen zijn stoffen die heel zoet smaken, maar geen calorieën bevatten. Je komt er dus niet van aan. Een bekende zoetstof is aspartaam. Over zoetstoffen is de meeste discussie of ze wel veilig zijn. Een aantal onderzoeken heeft getoond dat teveel van deze zoetstoffen kan leiden tot allerlei lichamelijke klachten. Je moet er dus niet teveel van gebruiken. Ze zitten vrijwel altijd in light-producten.
E900-E914: glansmiddelen
Ja, je leest het goed. Er worden glansmiddelen toegevoegd aan eten. Je ziet dit vooral bij toetjes (denk maar aan prachtig glanzende pudding) en bij snoep. Glansmiddelen zorgen voor een mooi uiterlijk, wat consumenten belangrijk vinden.
Zetmelen en aroma’s
De laatste groep E-nummers is wat verwarrend. Allereerst heb je zetmelen. Deze worden bijvoorbeeld uit aardappels of rijst gehaald. Ze hebben verschillende functies in de voedselindustrie. Ze worden niet altijd met hun E-nummer genoemd (denk maar aan aardappelzetmeel). Aroma’s zijn ook heel lastig, omdat deze meestal niet met hun E-nummer op een verpakking worden gezet. Hier is dus ook veel verwarring over.
Zoek je E-nummer
Zoek je een bepaald E-nummer? Dan is het handig om te klikken op deze link naar wikipedia. Je vindt dan via wikipedia elk E-nummer op volgorde in een lijst. De E-nummer lijst is volledig en er staan ook E-nummers bij die je als het goed is niet meer tegenkomt in je eten. Als je op de naam van het E-nummer klikt, krijg je meer informatie hierover. Wil je weten of een E-nummer schadelijk kan zijn, dan vind je hier een volledige lijst met informatie.
